Boek over schippersgeslacht Boiten uit Veendam

Binnenkort verschijnt een boek over het schippersgeslacht Boiten. In het boek wordt het wel en wee van deze Veendammer familie in de afgelopen drie eeuwen belicht. Naast genealogische verbanden wordt gefocust op de historie van de veenkoloniale zeevaart, waarop deze familie mede zijn stempel heeft gedrukt. Er zijn verhalen opgetekend, gebaseerd op scheepvaartberichten en monsterrollen, waaruit blijkt dat ze met hun kwetsbare, houten zeilschepen met gevaar voor eigen leven naar havens aan de Noord- en Oostzee voeren, maar ook verder weg naar Zuid-Amerika en Nederlands-Indië.

Er wordt soms beweerd dat de oorsprong van het geslacht in de stad Beuthen (BovenSilezië) ligt, dat vroeger tot het Duitse keizerrijk behoorde. De naam Boiten zou in feite een verbastering zijn van die plaatsnaam. Tijdens de dertigjarige oorlog (1618-1648) zou de familie zijn heil hebben gezocht in de vrijstad Emden, waar toen veel vluchtelingen van protestantse huize waren. Hun voorvaderen zouden schrijnwerkers zijn geweest. Er zou nog een huismerk bestaan van de oorspronkelijke familie uit Silezië. Het is een gestileerde dennenboom met drie takken. Het is jarenlang gebruikt als logo van de kartonnagefabriek Boiten in Veendam. Ook is gespeculeerd dat ze uit Savoije (destijds een zelfstandig hertogdom, nu gelegen in Frankrijk) gevluchte Waldenzen (doopsgezinden) waren.

Wat echter vaststaat is dat Lucas Claessen de stamvader van de familie Boiten is, vermoedelijk geboren tussen 1645 en 1647. Zijn eerste vrouw Hille Jacobs stamt uit Suijdtveen, een turfgraversdorp met veel doopsgezinden in de omgeving van Steenwijk. In 1679 werd Lucas Claessen als lidmaat van de kerk in Veendam aangenomen, voordat hij naar Hesselte (Hesselcke) vertrok. Zeer waarschijnlijk gaat het hier om Darp in de marke Havelte, niet zo ver van Suijdtveen en ook een kern met veel doopsgezinde families en turfgravers. Lucas Claessen tweede vrouw Anna (Anneken) Eijlers stamt uit dit dorp. Ten tijde van hun huwelijk in 1682 verhuizen ze van Hesselte naar Veendam. Hoogstwaarschijnlijk trouwt Lucas Claessen voor de derde keer en wel met de weduwe Aeltjen Wasses, eveneens afkomstig uit Veendam. Het echtpaar woonde aan het Beneden Oosterdiep.

In Veendam zijn hun nazaten (onder de naam Boiten, Bouten, Buiten of Top) niet meer actief in de vervening, maar vooral in de scheepvaart. Na de teloorgang van de veenkoloniale zeevaart in de tweede helft van de 19e eeuw emigreren diverse schippers Boiten ter verbetering van het bestaan naar de Verenigde  Staten, waar ze met name neerstrijken in Grand Rapids en Grandhaven in de staat Michigan. Wat de huwelijkse banden betreft, zijn ze verwant aan bekende Veendammer geslachten zoals Hazewinkel, Wilkens, Puister, Engelsman, Pinkster(boer) en Pik.

De auteur is de historisch onderzoeker Sienus Nijborg (1953), die aan moederszijde een telg is van het geslacht Boiten. In het boek ligt het accent op zijn directe voorouders in een rechte lijn (parenteel). Het kan bij voorintekening voor € 18,50 worden besteld. Het geïllustreerde boek telt circa 130 pagina’s. Na sluiting van de inschrijftermijn per 1 maart 2021 wordt de prijs verhoogd naar € 22,50. Bestellen kan eenvoudig door een mail te sturen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. Hier kunt u ook terecht voor nadere informatie.